TBMM MİLLİ SARAYLAR KOLEKSİYONU NELERDİR?
AYDINLATMA ARAÇLARI
Kristal eserlerin yanı sıra, dönemin üslup ve süsleme özelliklerini bünyesinde barındıran avizeler, şamdan, lamba, aplik, paraçol, fener ve kandil gibi çok çeşitli aydınlatma araçları ile koleksiyon oldukça geniş bir dağılım göstermektedir.

AVİZE-1
Muayede Salonu’nun 36 metre yükseklikteki görkemli kubbesinden asılmış olan 4,5 tonluk, 464 aydınlatma mumlu avize, dönemin estetik ve teknolojik boyutlarını vurgulayan eşsiz bir sanat eseri olarak Dolmabahçe Sarayı’nın ve Milli Sarayların en değerli eserlerinden birisidir.

AVİZE-2
Aydınlatmada elektriğin enerji kaynağı olarak kullanılmaya başlamasından önceki yıllarda Beylerbeyi sarayı için yapılmış bir avizedir. Yakıt olarak gaz kullanıldığı için “Gaz Periyodu Avizesi” olarak tanımlanan gruba girmektedir.

DEKORATİF ESERLER
Milli Saraylar Koleksiyonu incelendiğinde, dekoratif eserlerin büyük bir bölümünün Avrupa kökenli olduğu görülür. Porselen, cam, metal malzemelerden yapılan bu eserlerin çoğunluğunu porselenden yapılan vazolar oluşturmaktadır. Genellikle, renkli zemin üzerine altın yaldızın kullanıldığı olağanüstü teknik ve özenle üretilen bu vazoların birçoğu Fransız Sèvres ve Limoges porseleninden yapılmıştır.

HALI
Milli Saraylar Halı Koleksiyonu’nun önemli bir kısmını, dönemin üslup özelliklerini büyük oranda yansıtan Hereke halıları oluşturmaktadır.

Hereke Halısı
Yaklaşık 124 m2 yi bulan ölçüsü ile Dolmabahçe Sarayı’nın en büyük halısı olma özelliğini taşır.

Yün Hereke Halı

Milli Saraylar Koleksiyonu’nun en dikkat çekici eserleri arasında Yıldız Şale1 numaralı Tören Salonu’nda yer alan, ölçü ve tasarımı ile eşsiz Hereke halısının şeması saray ressamı Emil Meinz tarafından 1898 tarihinde yapılmıştır.

HAT SANATI VE YAZI TAKIMLARI

Dolmabahçe Sarayı Hat Sanatı ve Yazı Takımları Koleksiyonu kapsamında gruplandırılmış eserler; hat levhaları, yazı takımları, mühürler, arma, nişan ve madalyalar, haritalar ve masa zillerinden müteşekkildir. Dolmabahçe Sarayı Hat Koleksiyonu’nu oluşturan levhalardan en önemlileri, Saray’ı yaptırmış olan Sultan Abdülmecid (1839-1861) ketebeli olan hat eserleridir.

Levha
Siyah zemin üzerine zerendûd usûlü ile celî sülüs tarzında yazılmıştır. Levhanın üzerinde mihrap âyeti de denilen “Küllemâ dahale aleyhâ Zekeriyyâ el-mihrâb” ifâdesi okunmaktadır. 1282 hicri (1865–66) tarihli olan levha “Ketebehu Abdülmecîd bin Mahmûd Hân” imzalıdır. Kenarları nebâtî motiflerle süslenmiş varaklı bir çerçevesi vardır. 84 x 41 cm ebadındadır.

Yazı Takımı
Fransız yazı takımı bir çift kristal hokka, tampon, kalem sapları, kalemtıraş, zarf ve mektup açacakları ve mühür olmak üzere dokuz parçadan oluşan tam bir takımdır. Yaldızlı pirinç kısımları ampir üslubunda nebatî motiflerle süslenmiştir. Hokka kapaklarının üzerinde armalar mevcuttur. Deriden mamul mahfazasının içerisi kadife ve ipek kumaş ile kaplıdır.

ISITMA – ENDÜSTRİ VE MUTFAK ARAÇLARI
Bu grupta, geçmişin günlük yaşamına dair bilgi veren malzemeler sobadan, zirai ilaçlama aletine, telgraf cihazından projeksiyon makinesine, masaj aletinden dişçi ünitesine, yemek tenceresinden çamaşır makinesine geniş ve çok çeşitli ürünlerin bulunduğu koleksiyondur.

MOBİLYA
Mobilyalar, fonksiyonları ve hacimleri gereği, saray, köşk ve kasırların tefrişinde ana eser grubudur. Koleksiyonu genel olarak eklektik üslupta mobilyalar oluşturmaktadır. Sultan II. Abdülhamid (1876-1909) döneminin, Art Nouveau üslûbunun yaşandığı döneme denk gelmesi ve Saray’da da bu üslûbun oldukça fazla örneğinin bulunmasıdır.

SAAT KOLEKSİYONU
Saat koleksiyonu, 284 adet mekanik saatin yanı sıra barometre, termometre, hygrometre, galvanimetre gibi mekanik ölçüm araçlarını da içinde barındırmaktadır. Saray genelinde tefrişlerinde esas alınan, hemen her yaşam alanına en az bir saat koymak olmuştur. Şöyle ki, büyük salonlarda ya bir ayaklı saat ya da orta masada bir oturtma saat, dairelerde birer saat, perde araları ve büyük duvarlarda paralel birer saat ve barometre yerleştirilmiştir.

SOFRA TAKIMLARI
Milli Saraylar Koleksiyonu’nda zarafet ve kalitesiyle önemli bir yere sahip olan Porselen Sofra Takımları, porselen yemek takımları, çay ve kahve takımları, kupalar, sahanlar, aşurelikler gibi öğelerden oluşmaktadır

MİLLİ SARAYLAR RESTORASYON ÇALIŞMALARI

AHŞAP-TORNA
Ahşap-Torna Atölyesi, gerekli restorasyondan geçmiş tarihî mobilyaların (koltuk, kanepe, masa, dolap, sandalye, konsol vb.) eksik veya bozulmuş parçalarının, orijinal şekil ve desenin dışına çıkmadan, torna işlemiyle yeniden üretimini yapmaktadır.

CİLT
Cilt Restorasyon Atölyesi, Milli Saraylar Koleksiyonu’nda bulunan kitap, belge, hat vb. deri ve kağıt içerikli eserlerin restorasyonunu yapmaktadır.

ÇİLİNGİR
Çilingir Atölyesi’nin öncelikli görevi, tarihî kilit, kol ve tokmaklarının bakım, onarım ve orijinaline uygun imalâtını yapmaktır.

ÇİNİ SOBA
Çini Soba Atölyesi, koleksiyonumuzda yer alan çini ve seramik sobaların onarımı yapmak ve bu çalışmaların atölye içi (belgeleme, rapor, atölye kayıt defteri) kaydını tutmakla görevlidir.

METAL RESTORASYON
Metal Restorasyon ve Konservasyon Atölyesi, Milli Saraylar Koleksiyonu’nda bulunan heykel, sehpa, madalya, silah, yemek aletleri vb. metal içerikli eserlerin restorasyon uygulamasını yapmaktadır.

PORSELEN-CAM RESTORASYON
Porselen-Cam Restorasyon ve Konservasyon Atölyesi, Milli Saraylar Koleksiyonu’nda bulunan seramik, cam, porselen, mermer, fildişi ve dekoratif taş içerikli eserlerin restorasyonunun yapıldığı atölyedir.

SAAT RESTORASYON
Saat Restorasyon Atölyesi, tarihî saatlerin bakım ve onarımı ile eksik parçalarının orijinaline uygun imalâtını yapmak, saatlerin periyodik kontrollerini yaparak çalışır durumda olmasını sağlamak ve yapılan uygulamaların atölye içi (belgeleme, rapor, atölye kayıt defteri) kaydını tutmakla görevlidir.

TEKSTİL RESTORASYON
Tekstil Restorasyon ve Konservasyon Atölyesi, halı dışındaki kıyafet, paravan, mobilya döşeme kumaşları, perde, stor, levha, seccade, yatak örtüsü gibi tekstil malzemelerin restorasyon ve konservasyon uygulamasını yapmak; sergi amaçlı kurum dışına çıkacak (yurtiçi ve yurtdışı) ve kuruma girecek eserlerin konservasyon durumlarının tespit etmek, yapılan restorasyonların atölye içi (belgeleme, rapor, atölye kayıt defteri) kaydını tutmakla görevlidir.

CAM
Milli Saraylar Daire Başkanlığına bağlı saray, köşk, kasır ve fabrikaların, müştemilat binaları ile yeni binaların cam, ayna ve çerçeve işlerini amacına uygun olarak yürütmektedir.

DEMİR ATÖLYESİ
Milli Saraylar’a bağlı binaların demir konstrüksiyon işlerinin yapılması, yeni imalat ve eskiye uygun olarak tamir ve tadilat çalışmaları yapılmaktadır.

KALEMİŞİ VE ALTIN VARAK
Milli Saraylar’a bağlı saray, köşk ve kasırların duvar ve tavanlarında, iç dekorasyonu zenginleştiren kalemişi ve altın varak süslemeler ile altın varaklı taşınabilir objelerin bozulan kalemişi ve varak restorasyon çalışmalarını yürütmektedir.

Milli Saraylar

İmparatorluğun yönetim merkezi ve padişahın konut, konaklama, konuklarını ağırlama yeri olarak inşa edilen ve İstanbul’un tarihsel dokusu içinde yerlerini alan saray, köşk ve kasırlar; dönemin kültür, sanat ve saray yaşamındaki batılılaşmaya yönelik değişiklikleri yansıtan son örnekleri oluşturmaktadır. Cumhuriyet’in ilanından dört ay sonra, 3 Mart 1924 tarihinde çıkartılan 431 sayılı Yasa ile Halifelik kaldırılmış, padişahın sarayları ve her türlü emlaki ile mefruşatı bu Yasa’nın 8, 9, 10. maddeleri ile millete devredilmiştir. 18 Ocak 1925 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayları, Milli Saraylar adı altında korunmak üzere, kurulacak Milli Saraylar Müdürlüğü yönetimine bırakılmıştır. Aynı yıl içinde Yıldız-Şale, Aynalıkavak ve Küçüksu Kasrı, 1930’da Yalova Atatürk Köşkleri, 1966’da Ihlamur Kasrı, 1981’de Maslak Kasırları bu Müdürlüğe bağlanmıştır. 2919 sayılı TBMM Genel Sekreterliği Teşkilat Yasası ile Daire Başkanlığı konumuna getirilen Milli Saraylar Daire Başkanlığına 1988 yılında Florya Atatürk Deniz Köşkü, 1991 yılında Filizi Köşk, 1994 yılında da Yıldız Porselen ve Hereke İpekli Dokuma Halı Fabrikaları bağlanmıştır. Günümüzde tüm bu saray, köşk ve kasırlar; birer müze-saray olarak ziyarete açık tutulmakta, çevrelerinin özenle düzenlenmesiyle hem kültür ve tanıtım hizmetlerine hem de yerli-yabancı ziyaretçilere yönelik etkinliklere ve tarihsel ortamlarda dinlenme alanlarına kavuşturulmuş bulunmaktadır.